Keuzes maken

Keuzes maken

Tegenwoordig moet iedereen veel meer keuzes maken dan 50 – 60 jaar geleden. Denk aan alle spullen die wij in en om huis hebben. De hoeveelheid ervan is verdrievoudigd ten opzichte van toen. Denk aan sociale leven. Deze is voor de meeste mensen veel drukker dan toen. En wat te denken van “social media”, wat helemaal de trend is. En dan zijn de meeste onder ons ook nog eens tweeverdieners. De invulling van tijd is alleen maar meer geworden.  Maar wat niet is veranderd,  dat is de tijd!  We hebben nog steeds 24 uur per dag, 7 dagen in de week. Waarvan we gemiddeld 56 uur per week moeten slapen. En dan praten we tegenwoordig ook over een 24-uurs-economie. We zijn dus 112 uur per week in touw. In deze uren moeten ook veel keuzes gemaakt worden. Keuzes die je onbewust maakt zijn niet lastig. Maar keuzes die je bewust moet maken, kunnen heel lastig zijn. Deze kunnen zo lastig zijn, dat mensen deze keuzes niet maken. Ze “parkeren” het voor een ander moment. Uitstelgedrag noemen we dat. En dat kan zich gaan opstapelen, totdat er geen overzicht meer is en men onrustig gaat worden. En dan staat men weer voor een keuze. En die blijkt nog steeds lastig te zijn.  Vervolgens parkeren ze het weer.

Wat wil ik deze mensen graag helpen om makkelijker keuzes te maken. Om samen die keuzes te maken. En het resultaat hiervan is rust. Ik zie aan hun hele lichaamshouding dat het hen oplucht.  En wat is dat fijn voor de mensen van deze tijd!

Als ik naar mijn kinderen kijk, neem ik ze letterlijk aan de hand en gaan we samen keuzes maken. En dit vinden ze fijn. Iemand die ze overzicht geeft in de chaos. Nabijheid van mij is van essentieel belang voor onze kinderen met ASS. Een extra brein naast dat van hun. Het zijn de simpelste dingen waarin ik mijn kinderen begeleid. Het begin om te beginnen blijkt vaak lastig te zijn. Wanneer begin je, wat pak je dan, hoe pak je het dan? Allemaal keuzes die voor vele van ons vanzelfsprekend zijn maar voor mijn kinderen (nog) niet. Het is een hele weg naar hun zelfredzaamheid. Het gaat in kleine stappen, maar ze gaan er komen. En dan komen vanzelf de andere keuzemomenten.

 

Buiten spelen

Buiten spelen

Onze zonen spelen erg graag. Favoriet zijn Playmobile en Lego. Er worden mooie bouwwerken gemaakt en mooie verhalen nagespeeld. Doordat de wereld om hun heen behoorlijk snel gaat, is veel voor hen vaak onduidelijk. Daarom willen ze bij het spelen zelf de regie houden. Zij bepalen. Nu zie ik dat mijn middelste zoon het voordeel heeft dat hij ouder is dan de jongste. De jongste legt zich hier bij neer en is minder bepalend. Soms geeft hij met zijn eigen fantasie een bepaalde “draai”aan het spel, de middelste wordt enthousiast en gaat hier dan in mee. In de wetenschap dat het in huis is, de “ruimte” muren heeft en een moeder in  de nabijheid is. Zijn er grenzen waarbinnen ze kunnen spelen. Hierdoor gaat het erg goed. De jongens weten ook hoe ze moeten spelen.  Er wordt op gezette tijden veel van elkaar geaccepteerd.

Maar dan het buiten spelen. Daar zijn geen begrenzende muren. Kaders zijn er voor hun gevoel niet. Zij worden direct overprikkeld en zijn behoorlijk aanwezig. Ze weten niet hoe ze moeten spelen. En dit heeft tijd nodig met in-trainen, om op een juiste manier te spelen.  Een voorbeeld is de trampoline. Ooit aangeschaft met alle goede bedoelingen maar vooral dat het leuk is. De jongens vinden het ook nog steeds leuk, maar ik als moeder vindt het niet meer leuk. Omdat de trampoline boven de grond staat, hebben wij er voor de veiligheid een net om heen gemaakt. Het lijkt wel een boxring !! Tja, er wordt met name door de middelste erg veel op gevochten. Bij de oudste en de jongste heb ik duidelijk weten te maken, dat een trampoline om op te springen is.  Gelukkig maken zij nu de mooiste acrobatische sprongen. Maar bij de middelste gaat dat niet zo snel. De afspraak is dat hij er nu nog maar alleen op mag springen, dus zonder zijn broer(s). Hij maakt nu dan maar van die oerkreten! Tja, daar word ik ook niet zo blij van. En ja, ik weet dat het jongens zijn en zij een wildere speelfantasie hebben dan meisjes.  Ik blijf het lastig en vermoeiend en heb daarom nu hulp gezocht bij een professionele organisatie. Laten zij zich er eens over buigen. Trampoline verkopen?  Nu nog niet, kan altijd nog!

Doordat het buitenspelen zo lastig is, spelen de kinderen weinig met buurkinderen. Op een mooie zondagmiddag gingen mijn man en ik in de tuin werken. De oudste had een kinderfeestje en was er niet. De twee andere jongens gingen op ons verzoek mee naar buiten. Het spelen met elkaar ging eigenlijk best redelijk. Toen kwamen er buurkinderen die vroegen of onze jongens zin hadden in tikkertje spelen. Nou dat hadden ze wel. Ik liep naar het groepje toe, met het verzoek om even de spelregels duidelijk te maken. Dit werd mooi opgepakt. De jongens snapten het en speelden lekker mee. Soms dreigde het te ontsporen en dan gaf ik het goede voorbeeld. Einde van de middag was onze tuin winterklaar. De jongens konden terug kijken op een succesvolle middag spelen met de buurkinderen. En mijn conclusie was dat oudernabijheid hierbij van grote invloed was. Zucht.

Sinterklaas

Sinterklaas.

Wat een spanningen hebben we de afgelopen dagen in huis gehad. Want Sinterklaas komt in het land. Het Sinterklaasjournaal begint al zes dagen voor aankomst met het verslag over de reis van de Goedheiligman en zijn Pieten. Klokslag 18.00 uur zitten mijn 3 zonen elke avond voor de TV. Dit is het eerste jaar dat met name de 2 jongste helemaal in het verhaal zitten en alles meekrijgen. Hun leefomgeving wordt steeds groter, met alle gevolgen van dien.

De middelste zoon heeft de eerste nachten in zijn onderbroek geplast. Dus wij laten hem voor 22.30 uur even plassen. Dan gaat de rest van de nacht wel goed. En onze jongste zoon is een enorme stuiterbal en ‘trekt’ de hele dag door aan zijn broers met vele interacties en irritaties als gevolg. De eerste dagen werd ik hier niet bepaald vrolijk van. Maar dan breekt de grote dag aan en komt  (als het goed is) Sinterklaas in Nederland. Om 12.00 uur zitten 3 jongetjes strak naast elkaar op de bank. Iedereen heeft kriebels in zijn buik.  Onze traditie is dat wij dan onze lunch voor de tv op mogen eten en wat voor een lunch. Ik maak dan allemaal lekkere hapjes. En de tafel is rijkelijk gevuld met gehaktballetjes, poffertjes, sandwiches, mini pizza’s,  gevulde wraps, komkommers en cherrytomaatjes.  De jongens gaan dan op hun knietjes voor de tafel zitten. En dat is dan smullen geblazen. Het blijft stil en je hoort alleen maar het geluid van de tv. Met name de middelste zoon geniet hier op en top van. Hij houdt van dit kneuterige. Als Sinterklaas in binnengehaald en de uitzending is afgelopen, gaan de jongens spelen en ik ga opruimen. Ondertussen lopen de spanningen behoorlijk op. Maar dan gaan we op de fiets naar de stad om Sinterklaas hier in te halen. Iedereen heeft een zak mee om pepernoten in te doen. We zoeken een rustig plekje op.  Gelukkig komt Sinterklaas er aan en hoeven we niet te wachten. De kinderen krijgen van de diverse Pieten pepernoten. We besluiten om alles maar in 1 zak te doen en thuis alles te verdelen. Hier sla ik voor mijn middelste zoon tot groot verdriet heel veel stappen over en hij snapt er niets meer van. Ik heb hem niet voorbereid en ik ga veel te snel. Hij kan het niet zo snel verwerken en dat met alle prikkels!  En dat begrijp ik. Gelukkig kan ik hem afleiden met de Pieten en Sinterklaas die eraan komt. Wanneer de optocht voorbij is, gaan wij ook weer direct naar huis. Mijn middelste zoon wilt nu weten wat er gaat gebeuren met die zak met pepernoten. Die zak was ook nog in eerste instantie van hem. En dan is delen wel heel lastig. Ik blijf rustig en vertel tijdens het fietsen wat we thuis gaan doen. Hij is het hier niet mee eens. En dat blijft ook zo. Zelfs als we aan tafel zitten met een beker warme chocolademelk. Ik verdeel de pepernoten en doe zijn pepernoten weer terug in het zakje. En dan is het goed. Mijn zoon ontspant zich. Er is weer rust en overzicht in zijn hoofd. De jongens eten lekker hun pepernoten op.

Uit ervaring weet ik dat we het beste vanavond ook de schoen kunnen zetten. Dat haalt namelijk een heleboel spanning weg bij de jongens als er de volgende dag daadwerkelijk een cadeau inzit. Het is ook altijd speelgoed. Op het planbord heb ik voor de jongens met pictogrammen inzichtelijk gemaakt wanneer ze de schoen mogen zetten. Dit is helemaal goed en er is ook geen gezeur over.

Sinterklaas is nu een paar dagen in het land en de spanning neemt af. Gelukkig stelt mijn middelste zoon interessante vragen, waardoor ik hem in de loop van het volgend jaar het hele grote mensen geheim kan vertellen. Ik ga er nog maar eens flink van genieten, ondanks de spanningen.

Verslaggevers in spé

Elke avond kijk ik samen met mijn zonen het jeugdjournaal om 18.45 uur. Ik vind het belangrijk dat mijn zonen iets mee krijgen van wat er in de wereld gebeurt. En de klapper van het jeugdjournaal is “het weer”. Maar voordat wij elke avond zijn gaan kijken, was ik even zoekende hoe ik dit moest aanpakken. Want om heel eerlijk te zijn, interesseert het mijn twee zonen met autisme, helemaal niet wat er zich in de wereld afspeelt. Ik accepteerde dat in eerste instantie. Zo zat ik dus elke avond met mijn oudste zoon jeugdjournaal te kijken. Zijn twee broertjes speelden om ons heen. Ze waren een stoorzender voor ons en wij kregen maar weinig van het journaal mee. Dat kan toch niet de bedoeling zijn? Dus deelde ik mee dat wij allemaal elke dag zouden kijken. Dat werd mij niet in dank afgenomen. Maar na 1 week werden de protesten minder. En 2 weken later stoppen ze zelf met spelen en delen ze mij mee dat het jeugdjournaal begint. Ik zit tussen mijn twee jongste zonen in, want wanneer een onderwerp hen niet interesseert, wordt het algauw kliertijd. En gaan ze stoeien. Horen mijn oudste zoon en ik nog niets. Dus zeg ik dat wij bij het jeugdjournaal onze monden dicht houden om alles goed te kunnen horen. Maar als een onderwerp echt hun aandacht heeft wordt het wel heel erg moeilijk om je mond dicht te houden.  Zoals bij het weer. Mijn oudste zoon ziet in 1 seconde op de weerkaart wat voor weer het de volgende dag gaat worden en benoemt dit tegelijkertijd met weerman/weervrouw. Mijn jongste zoon hoort dan helemaal niets meer, omdat hij het lastig vindt om uit alle geluiden het belangrijkste eruit te filteren en dat te horen. Hij werd dan heel boos, omdat hij het nog niet had gehoord. Dus we gaan pas praten als de eindtune van  het jeugdjournaal wordt ingezet. Met als gevolg dat iedereen alles heeft gehoord en de volgende morgen wordt mijn man tijdens het ontbijt op de hoogte gebracht van de belangrijkste gebeurtenissen. En ze kunnen op school meepraten. Denk maar eens aan de vermissing van de twee broertjes, die het hele land bezig hield. Of de kroning van onze nieuwe koning. Of de gifgas aanslag in Syrië. Of de aankomst van Sinterklaas. Met als afsluiter “het weer”.

 

Bezoek in het ziekenhuis

Bezoek in het ziekenhuis.

De opa van mijn zonen heeft bijna 3 weken in het ziekenhuis gelegen. Omdat het ziekenhuis niet naast de deur ligt, moeten we hier een hele middag voor uittrekken, willen we op bezoek gaan. Gelukkig is het herfstvakantie. Voordat we gaan, vertel ik wat en hoe  we het gaan doen. Ook bespreek ik welk gedrag ik graag wil zien. Eenmaal in de auto, spelen de kinderen op digitale spelletjes of ze luisteren muziek. Ondanks dat we van te voren allemaal naar de wc zijn geweest, vindt er nog een sanitaire stop plaats. Wanneer we er bijna zijn geeft mijn jongste zoon aan dat hij moet overgeven. Hij vindt het namelijk behoorlijk spannend om zijn opa te zien. Er is namelijk een been van opa geamputeerd.  Gelukkig heb ik altijd plastic zakken en handdoeken in de auto liggen voor het geval dat. 10 Jaar moeder ervaring, komt weer goed van pas. Inhoud zit in de plastic zak, met de handdoek maak ik zijn gezicht schoon. En klaar is Kees. We vervolgen onze weg naar het ziekenhuis. We zijn er bijna. Wanneer ik de auto heb geparkeerd, neem ik nog eens alles door hoe we ons gedragen in het ziekenhuis. En dan gaan we op weg. Het ziekenhuis is heel groot, dus voordat we bij opa zijn, zijn we alweer een kwartier verder. Opa ligt 5 hoog, dus we nemen de lift. En die is behoorlijk groot. Eenmaal op de kamer van opa zien we dat opa verplaatst is van bed. Hij ligt nu bij het raam. Oeps ben ik vergeten te vertellen, de jongens vinden het vreemd dat opa is verplaats en daar worden de nodige vragen over gesteld. Dan wil mijn jongste zoon nu weten hoe het been van opa eruit ziet. Mijn oudste zoon is hier gevoelig voor , volgens eigen zeggen, en loopt weg. Nadat we het been van opa hebben gezien, gelukkig zit er nog flink veel verband erom heen, trekken we onze jassen uit en pakken stoelen. Mijn oudste zoon komt weer terug en we zitten mooi op een rijtje bij opa aan het bed. Opa is nog niet de oude en is moe. De jongens mogen van opa chocolademelk halen. Dat lusten ze wel en ik loop even mee. Nabijheid is en blijft noodzakelijk. Iedereen wil zelf op het knopje drukken voor zijn eigen chocolade melk. Het is gelukt, dus lopen we weer naar opa toe en zitten weer mooi op een rijtje. De middelste zoon vraagt wat de dokters met het onderbeen hebben gedaan. Opa geeft te kennen dat hij dat nu ook de hele tijd afvraagt.

De oudste heeft als eerste de chocolade melk op en geef aan naar de wc te moeten. Wanneer de jongste de chocolade melk op heeft en het bekertje in de prullenbak gooit, gaat hij opzoek naar zijn oudste broer. Mmmm, denk ik “dat is niet volgens afspraak”.  Opa vraagt mijn aandacht en ik ben even met opa aan het kletsen. Een mooie gelegenheid voor mijn middelste zoon om zijn broers te gaan zoeken. Zoeken in een groot ziekenhuis heeft geen zin. Dus ik blijf met opa kletsen. Ondertussen mijn oren goed gespitst. Op een gegeven moment komen mijn zonen weer terug. Ze zijn rustig, zitten niet aan elkaar, schreeuwen niet, maken geen ruzie, lachen niet heel uitbundig. Maar zijn gezellig. Wel bespeur ik dat het nu lang genoeg heeft geduurd. Van opa krijgen ze allemaal een snoepje. We ruimen de stoelen op en trekken onze jassen aan. Geven opa een hand en lopen vervolgens weer terug naar de lift. Daar krijg ik te horen wat ze hebben gedaan. Met de lift van boven naar beneden geweest. Tja. Voordat we het ziekenhuis uitgaan, gaan we nog een keer naar de wc. Eenmaal in de auto zie ik dat we in de spits gaan rijden. Ik zie wel. Iedereen is weer wat aan het doen in de auto, van muziek luisteren tot spelletje doen of gewoon zitten te zitten. Het is heel druk op de weg. Na ruim 2 uur in de auto te hebben gezeten zijn we weer thuis. Een behoorlijke onderneming. Ik ben om 13.30 uur weggegaan en om 18.30 was ik weer thuis, waarvan we maar 1 uur uit de auto zijn geweest. De jongens vragen thuis of ik vind dat het goed is gegaan. En ja , ik vind dat het goed is gegaan.  Het weglopen benoem ik nu maar even niet. Trots op mijn zonen, dat ze zo rustig zijn geweest 5 uur lang.

Afwassen

Afwassen

Als enige vrouwelijke deelnemer binnen ons gezin, heb ik mij voorgenomen om  mijn zonen klusjes in huis te laten verrichten. Want het zal toch niet  zo zijn dat ik, met een schort om en een hoofddoek om mijn bezwete hoofd, me rot ren in en om huis, terwijl mijn zonen languit op de bank liggen te chillen. Ondenkbaar!  Ik ga er wel vanuit dat ik bij mijn zonen moet blijven aangeven wat er van ze wordt verwacht. Ze zullen klusjes niet uit zichzelf gaan verrichten,ook niet als ze in de puberteit zitten of jongvolwassen zijn. Vorig jaar heb ik een lijst gemaakt met allemaal pictogrammen van klusjes. Alle zonen dekken elke dag een keer de tafel. Dit werd op de weekplanning vermeld. Wanneer er een klusje gedaan moet worden roep ik één van mijn zonen en vertel wat er moet gebeuren. Bijvoorbeeld glas naar de glasbak brengen, grasmaaien, stofzuigen van de garage etc. Was het even lastig, dan gingen we naar de lijst met klusjespictogrammen.  Dan werd het duidelijk, want het stond op de klussenlijst.

Als een van mijn zonen bij mij stond terwijl ik met de was bezig was, gaf ik aan dat  hij de was in de wasmachine mocht stoppen. En wat is er mooier dan het wasmiddel  in machine te doen en vervolgens op het startknopje te drukken. En dan door het raampje van de wasmachine kijken hoe het water er langs sijpelt en dat de trommel gaat draaien. Zo waren wij bezig met de klusjes in huis.

Nu in het nieuwe schooljaar, zijn er meer klusjes bij gekomen. Waaronder het afwassen. Wij zijn een gezin zonder afwasmachine.  Als je afwast staat er behoorlijk veel schone vaat, te wachten tot het wordt afgedroogd. Door de verscheidenheid (bestek, pannen, glas enz.) ziet het er chaotisch uit en lijkt het in kinderogen behoorlijk veel.

Nu heb ik het zo geregeld dat ze zoveel stuks afwassen als ze oud zijn, dat betekent dat de jongste 6 dingen afdroogt, de middelste 8 en onze oudste zoon  10 . Dit is overzichtelijk. We hebben het twee weken vol gehouden en nu komen er op hun verjaardag cijfer er steeds 2 bij. Is het gelijk een reken- sommetje. Zo drogen ze spelenderwijs meer af en hoeft deze moeder minder te doen. En wordt het een gezamenlijk onderdeel van het huishouden. Hele kleine overzichtelijke stapjes werpen zijn vruchten af.

Wie weet lig ik straks op de bank met mijn voeten op tafel. En zijn mijn zonen druk met allerlei klusjes in huis.

zondag ochtend

In een gezin met 3 opgroeiende zonen van 6, 8 en 10 jaar behoort uitslapen voor deze moeder tot de verleden tijd. Echter wanneer ik geen conflicten hoor en het is rustig in de woonkamer, dan draait deze moeder zich nog een keer om. En geniet ik van mijn bed en de rust in huis. Met name dat laatste. Waarom ik hier zo van geniet is het feit dat mijn zoontjes lekker (met elkaar) aan het spelen zijn. Ze begrijpen elkaar en hebben geen last van elkaar. Het is duidelijk en voorspelbaar. Ik benoem dit zo omdat twee van mijn zoontjes een autistische beperking hebben. Zij hebben een ander verwerkingssysteem, waardoor ze langer nodig hebben om de informatie die binnenkomt te verwerken. Sociale vaardigheden, empatisc h vermogen en communicatie moeten worden aangeleerd . Dit kost tijd (training)en heel veel geduld. Maar wat is deze moeder ontzettend trots op haar zonen. Zo ook deze ochtend. Met een goed gevoel ging ik naar de woonkamer. En wat zag ik tot mijn schrik. De hele vloer lag vol met speelgoed. Heel veel kleine lego, ‘k neks en dino’s. Maar met fantastische bouwwerken. In één woord geweldig. Ze hebben heerlijk naast elkaar gespeeld. Ik vuurde met één en al complimenten op hen af, en dan die stralende gezichten!

Eén van mijn zoontjes is zintuiglijk ingesteld en kan door middel van voelen zijn prikkels beter verwerken. Zeker wanneer hij overprikkeld is. Om eventuele problemen te voorkomen, moesten ze van mij al het losse speelgoed opruimen en de gebouwen laten staan. Iedereen kreeg van mij een concrete opruimopdracht, waardoor de chaos van het losse speelgoed overzichtelijk voor hen werd. Want waar moet je anders als eerste mee beginnen? Al het speelgoed heeft zijn eigen bak. De jongste moest de lego- poppetjes en de dino’s in de daarvoor bestemde bakken doen. Mijn middelste zoon moest alle losse ‘k neks in de bak doen. Doordat de kleine onderdelen door zijn handen gleden, kon hij ook zijn prikkels verwerken. Zo vingen we 2 vliegen in 1 klap. En mijn oudste zoon ruimde alle lego op en stapelde alle bakken op elkaar. Opgeruimd staat netjes. Uiteraard hebben we alles op de foto gezet.
Een goed begin van een fijne zondag.